Ngày 16/11/2018, dịch
vụ chuyển mạng giữ số bắt đầu được thực hiện với các thuê bao trả sau; và kể từ
1/1/2019 áp dụng cho cả thuê bao trả trước. Mặc dù tạo ra sự chú ý lớn với công
chúng nhưng sau 6 tháng thực hiện, theo đánh giá của Cục Viễn thông (Bộ Thông
tin và Truyền thông): “Tác động của cuộc đua chuyển mạng giữ số đến các nhà
mạng là rất nhỏ, và chưa thể tạo ra biến động nào đáng kể đối với thị trường
viễn thông”.
Số liệu do Cục Viễn thông công bố cho thấy,
trong 6 tháng, mới có 424.455 thuê bao đăng ký chuyển mạng – chỉ chiếm 0,32%
trên tổng số 133,3 triệu thuê bao đang phát sinh cước.
Thế nhưng, có một sự thay đổi lớn diễn ra với
Viettel – nhà mạng có số lượng thuê bao lớn nhất Việt Nam (70 triệu), vùng phủ
4G cũng lớn nhất Việt Nam (50.000 trạm BTS), đồng thời là thương hiệu đầu tiên
triển khai 5G (đã có cuộc gọi đầu tiên ngày 10/5/2019).
Theo công bố của Tập đoàn Viettel, doanh thu
quý 1/2019 đạt 54.400 tỷ đồng– tăng trưởng 9,5% so với cùng kỳ, trong đó viễn
thông trong nước đóng góp 37.000 tỷ đồng. Đặc biệt, lợi nhuận từ mảng viễn
thông đạt 8.800 tỷ đồng – vượt kế hoạch quý 1.
Viettel cho biết, quý này nhà mạng chứng kiến
sự bùng nổ về tiêu dùng data, đặc biệt là sự chuyển dịch lên mạng 4G tốc độ
cao. Mỗi tháng, Viettel có thêm xấp xỉ 1 triệu thuê bao 4G - tốc độ phát triển
nhanh nhất từ trước đến nay. Hiện tại, Viettel có gần 17 triệu thuê bao 4G, gấp
1,3 lần tổng số thuê bao 4G của tất cả các mạng di động khác ở Việt Nam.
Mạng 4G của Viettel
được khách hàng lựa chọn vì tốc độ cao, trải nghiệm tốt trong khi giá cước lại
rẻ. Lưu lượng data tiêu dùng trong quý 1/2019 của Viettel lớn gấp đôi (tăng
102%) so với cùng kỳ năm 2018; trong khi tổng số tiền chi cho dịch vụ di động
(tiêu dùng di động) của khách hàng chỉ tăng 21%.
Đây là những con số tăng trưởng rất khác so với
việc số liệu chuyển mạng giữ số của Viettel trong 3 tháng đầu năm (chuyển đến
so với chuyển đi) không tốt bằng một nhà mạng khác.
Vậy điều gì đã diễn ra khi Viettel tăng trưởng
thuê bao 4G tốt, doanh thu tốt, lợi nhuận tốt mà số liệu chuyển mạng giữ số lại
chưa tốt trong 3 tháng đầu năm?
Thực tế, số lượng thuê bao chênh lệch trên toàn
thị trường giữa các mạng (cả 4 mạng di động) nếu tính trong 3 tháng đầu năm chỉ
khoảng vài chục nghìn thuê bao. Con số này nhỏ hơn rất nhiều so với đăng ký mới
của các nhà mạng. Một chuyên gia có nhiều năm kinh nghiệm về viễn thông di động
cho biết, một nhà mạng có thể âm chút ít về thuê bao chuyển mạng giữ số nhưng
lại có thuê bao thực tăng trưởng dương cao hơn nhiều số đó.
"Và quan trọng hơn, các thuê bao mà họ có
được từ chuyển mạng giữ số và phát triển mới là thuê bao tiêu dùng thực sự. Đây
mới chính là động lực giúp tăng trưởng doanh thu và lợi nhuận", chuyên gia
này phân tích. Tuy nhiên, người ta thường chú ý quá nhiều vào số lượng thuê bao
chuyển mạng giữ số trong khi số lượng chênh lệch giữa đi và đến là rất nhỏ nếu
so với tổng số thuê bao.
Thực ra, nguy cơ mà các mạng di động phải đối
mặt trong thời gian đây là sự suy giảm về tiêu dùng thoại và SMS do sự phát
triển cực mạnh của các ứng dụng OTT. Vì thế, mạng di động nào có thể chuyển đổi
bằng cách tăng tiêu dùng data của khách hàng mới có thể tạo ra triển vọng tăng
trưởng thực sự.
Còn việc có gia tăng một lượng nhỏ thuê bao từ
chuyển mạng giữ số (chuyển đến so với chuyển đi) có thể tạo sự chú ý về thương
hiệu, giống như phần nổi của tảng băng nhưng không phải là yếu tố tăng trưởng
cốt lõi. Đây chính là phần chìm của tảng băng mà ít người đề cập.
Hiện tại, Viettel là doanh nghiệp viễn thông
duy nhất công bố kết quả kinh doanh quý 1/2019 nên thị trường không có sự so
sánh với các nhà mạng khác. Nhưng với việc thị trường của thoại và SMS đã đến
ngưỡng bão hòa không chỉ ở Việt Nam mà trên toàn thế giới, việc không thể
chuyển dịch sang tăng trưởng mạnh về tiêu dùng data sẽ khiến các hãng viễn
thông khó cải thiện hiệu quả kinh doanh.
Việc Viettel công khai những chỉ tiêu tăng
trưởng data "cốt tử" đã cho thấy tính hiệu quả trong chuyển dịch kinh
doanh và lợi thế cạnh tranh khác biệt của nhà mạng này. Nguồn tin từ Viettel
tiết lộ, tỷ lệ thuê bao có ARPU cao chuyển từ nhà mạng khác sang là con số rất
cao. "Việc này nhờ chúng tôi kiên định trong chính sách nhà mạng tử tế và
tiện ích, tập trung vào trải nghiệm dịch vụ tốt nhất cũng như đầu tư lớn cho hạ
tầng", một lãnh đạo Viettel chia sẻ.
Trên thực tế, việc giành giật thuê bao trong
cuộc đua chuyển mạng giữ số với những thuê bao có ARPU (doanh thu trung bình
trên mỗi người dùng) thấp sẽ đem lại hiệu quả kinh doanh không cao. Và việc có
thêm được nhiều thuê bao chuyển mạng giữ số nhưng trải nghiệm khách hàng không
được cải thiện, hạ tầng không được đầu tư thêm, công nghệ mới không được triển
khai… thì về dài hạn khó có được những khách hàng đem lại doanh thu tốt. Điều
này cũng đồng nghĩa với việc thuê bao chuyển mạng có thể dương nhưng khả năng
tăng trưởng doanh thu và lợi nhuận thực tế là một ẩn số.
Nhìn vào cuộc đua chuyển mạng giữ số của các
nhà mạng, nếu nhìn vào các con số bề nổi trong 3-4 tháng đầu tiên, mọi người có
thể hơi ngạc nhiên. Thế nhưng, càng về sau khi các yếu tố "ảo" giảm
dần, nhà mạng có đầu tư chiến lược, với tầm nhìn dài hạn sẽ có kết quả đúng như
dự kiến. Và những con số thống kê về chuyển mạng giữ số trong 2 tháng gần đây
và những số liệu kinh doanh được công khai đã cho thấy bức tranh thực sự: phần
chìm của tảng băng đã dần lộ diện.
Theo Cafebiz