Giữa cuộc sống đầy tất
bật, nhiều người thường chọn cho mình việc ngủ bù vào cuối tuần thay vì giấc
ngủ trưa. Thế nhưng nghiên cứu cho thấy rằng, việc ngủ một giấc thật dài vào
ngày cuối tuần để bù lại những giây phút thiếu ngủ trong tuần không tốt bằng
một giấc ngủ trưa vì nó có thể dẫn đến phá vỡ nhịp sinh học và dễ dẫn đến tình trạng
khó ngủ hoặc các bệnh khiến bạn không thể ngủ sâu được.
Vậy cuối cùng lợi ích
của giấc ngủ trưa là gì, tại sao nó lại đóng một vai trò quan trọng trong cuộc
sống của chúng ta?
Lợi ích của giấc ngủ trưa
Mặc dù tôi không biết
chính xác rằng liệu tác phẩm nổi tiếng Mona Lisa của Da Vinci có phải là kết
quả của những giấc ngủ ngắn 20 phút sau mỗi 4 giờ hay không (Da Vinci được biết
đến với việc thực hiện việc ngủ và nghỉ ngơi một cách độc đáo để có thể làm việc
hiệu quả hơn), nhưng các chuyên gia cho biết rằng việc ngủ trưa có thể khôi
phục sự tỉnh táo, hiệu suất làm việc và giảm các sai lầm, những tai nạn đáng
tiếc xảy ra do quá mệt mỏi.
"Một nghiên cứu
của NASA về các phi công quân sự và phi hành gia đang cảm thấy buồn ngủ và phát
hiện ra rằng một giấc ngủ ngắn 40 phút đã có thể cải thiện hiệu suất làm việc
của họ 34% và khôi phục sự tỉnh táo 100%".
Các cơn buồn ngủ giữa
chiều mà bạn thường hay gặp phải rất có thể là do nhịp sinh học trong bạn đang
thúc đẩy tìm kiếm thức ăn, đồ uống để cung cấp cho bản thân. Chính vì thế nên
nếu bạn đang cố gắng giảm cân thì thời gian ngủ trưa chính là một "đồng
minh" đắc lực giúp ngăn cản bạn nạp thêm thức ăn trong ngày.
Bên cạnh đó, việc ngủ
trưa cũng có thể giúp bộ nhớ của bạn được tăng cường, kết nối các dây thần kinh
hình thành nên những ký ức cần thiết. Có nghĩa là trong khi ngủ, các vùng não
liên quan đến việc thu nhận bộ nhớ ban đầu có thể được kích hoạt lại, hay nói
cách khác là "phát lại" các hoạt động trong ngày mà bạn cần ghi nhớ
ngay trong lúc ngủ.
Và một điều khác nữa
là giấc ngủ trưa chính là một hình thức giúp giảm căng thẳng vô cùng hữu hiệu
và dễ dàng thực hiện. Những giấc ngủ ngắn giúp chúng ta hạ huyết áp sau khi cảm
thấy căng thẳng, stress đồng thời điều hòa nhịp tim, phục hồi các chức năng của
cơ thể hiệu quả, giảm các triệu chứng bệnh do căng thẳng như đột quỵ hay nhồi
máu cơ tim.
Vậy ngủ trưa như thế nào là
đúng cách và hiệu quả?
Việc ngủ tưởng chừng
như là một hành động bẩm sinh và quá đỗi đơn giản, tại sao vẫn có những bài nghiên
cứu và những bài viết hướng dẫn cách ngủ như thế nào là đúng? Bởi vì khi thực
hiện một cách bài bản và khoa học, giấc ngủ trưa sẽ không làm gián đoạn giấc
ngủ ban đêm của bạn cũng như không tạo ra sự mệt mỏi sau khi thức dậy.
Hãy thử dùng caffeine trước khi
ngủ
Vâng, những gì bạn vừa
đọc qua là một điều nghe có vẻ điên rồ nhưng hoàn là sự thật. Theo các chuyên
gia, uống một tách cà phê hoặc trà ngay trước khi ngủ trong 15 đến 20 phút
giống như việc thêm một viên năng lượng vào giấc ngủ ngắn của bạn. Và chìa khóa
cho giấc ngủ trưa thành công chính là ngủ trước khi tác dụng kích thích của
caffeine diễn ra, và hãy nhớ chỉ chợp mắt từ 15 đến 20 phút mà thôi.
Vậy bí ẩn khoa học
đằng sau "giấc ngủ caffeine" là gì? Buồn ngủ là do một chất hóa học
gọi là adenosine gây ra, chúng ta càng thức lâu và càng sử dụng nhiều năng
lượng thì sẽ càng có nhiều adenosine tích lũy trong não, và khi mức độ của nó
đủ cao, não của bạn sẽ phát ra tín hiệu báo rằng bạn cần phải loại bỏ nó, cách
duy nhất chính là đi ngủ.
Còn việc caffeine làm
sao có thể giúp cho bạn tỉnh táo là bởi nó chen lấn với các adenosine và lấn át
cả chúng giúp cho não bộ của bạn không phát hiện ra mức độ cao của các chất gây
buồn ngủ và kết quả là bạn không cần phải mất thời gian để tỉnh táo trở lại.
Thế nhưng những
"giấc ngủ caffeine" có thể không hiệu quả với tất cả mọi người. Nếu
bạn nhạy cảm với caffeine hoặc bị bệnh mất ngủ thì hãy tránh ngủ trưa trong
ngày. Bạn nên biết rằng, cơ thể chúng ta thường mất khoảng 5 đến 6 giờ mới có
thể loại bỏ được một nửa lượng caffeine mà bạn nạp vào. Vì vậy nên hãy cân nhắc
đến tình trạng của bản thân trước khi áp dụng.
Thời gian tốt nhất để ngủ trưa
Trong khoảng thời gian
từ 1 giờ chiều đến 3 giờ chiều là khi chu kỳ sinh học của bạn thường trải qua
mức giảm thấp nhất trong ngày. Nhưng nếu bạn có một lịch trình bất thường vào
buổi sáng sớm hoặc đêm muộn thì hãy cân nhắc đến việc ngủ trưa ở một khung giờ
khác sao cho phù hợp.
Ngủ khoảng 15 đến 20 phút
Thời lượng ngủ trưa từ
15 đến 20 phút là tối ưu nhất cho một người bình thường. Một giấc ngủ dài hơn
có thể khiến bạn chìm vào giấc ngủ sâu và dể gây mệt mỏi, mất phương hướng khi
thức dậy.
Nhưng nếu bạn có nhiều
thời gian hơn thì đó không phải là vấn đề. Việc ngủ trong 90 phút có thể thúc
đẩy sự sáng tạo, tuy nhiên cũng đừng nên ngủ quá 90 phút vì nó có thể dẫn đến
rối loạn giấc ngủ vào ban đêm.
Ngủ trên ghế dài hoặc võng
Bạn không muốn ngủ quá
thoải mái và ngủ quá lâu thì tốt nhất hãy tránh xa chiếc giường của mình. Một
nghiên cứu trên thực tế chỉ ra rằng võng chính là nơi tốt nhất để ngủ trưa vì
chuyển động lắc lư có thể dễ dàng giúp con người ta chìm vào một giấc ngủ hiệu
quả kể cả với người lớn lẫn trẻ em.
Đôi khi cuộc sống quá
bận rộn kéo theo nhịp sống sinh học của chúng ta cũng thay đổi theo một cách
chóng mặt. Thế nhưng đừng quên dành thời gian để chăm sóc bản thân mình, không
cần gì nhiều, chỉ cần mỗi ngày dành ra 15-20 phút cho một giấc ngủ trưa nhẹ
nhàng là bạn đã giúp cơ thể mình nạp thêm một nguồn năng lượng đáng kể để tiếp
tục thử thách với khoảng thời gian còn lại trong ngày.
st
