Tại Việt Nam, TP.HCM có thể
xem là đô thị đi đầu cho xu hướng phát triển đa cực, đa trung tâm, ngay từ
những năm 1990. Theo đó, thay vì chỉ có một khu vực trung tâm rộng 930 hecta
(gồm các quận 1, 3, một phần quận 4 và Bình Thạnh), đô thị lớn nhất nước phát
triển thêm 4 trung tâm ở cả 4 hướng: trung tâm phía Đông bao gồm các quận 2, 9,
Thủ Đức; phía Nam tập trung ở quận 7 và huyện Nhà Bè; phía Tây Bắc là quận 12,
huyện Hóc Môn, Củ Chi; phía Tây Nam gồm huyện Bình Chánh và các quận Tân Phú,
Bình Tân.
Đến nay, một số
"cực" mới của TP.HCM đang dần hình thành với "trái tim" là
các khu đô thị hiện đại như Phú Mỹ Hưng ở phía Nam, Vinhomes Grand Park ở phía
Đông... Với tiện ích "tất cả trong một" và không gian công cộng đồng
bộ, các "cực" này đã góp phần "chia lửa" hiệu quả cho trung
tâm hiện hữu trước áp lực ùn tắc giao thông và ô nhiễm không khí ngày một gia
tăng.
Tại Hà Nội, xu hướng
chuyển dịch từ mô hình thành phố đơn tâm sang thành phố đa trung tâm cũng ngày
một rõ rệt với sự xuất hiện của các đại đô thị như Ciputra ở phía Bắc, Vinhomes
Ocean Park ở phía Đông, Bắc An Khánh và Vinhomes Smart City ở phía Tây. Các
"thành phố trong thành phố" này được đánh giá là những thỏi nam châm
với hấp lực lớn "hút" cư dân từ nội đô ra ngoại ô.
Hà Nội cũng bắt đầu
xuất hiện các trung tâm mới ở cả phía Đông và phía Tây với những siêu đô thị
hiện đại với kết nối hạ tầng hoàn chỉnh
Nhiều cư dân lâu năm
tại các đô thị trung tâm mới cho biết, thay vì phải chạy "vào phố"
thường xuyên như trước đây, bây giờ, nhu cầu của cả gia đình họ đều được đáp
ứng tại chỗ. Đó chính là một trong những đặc điểm nổi bật mà các
"cực" mới của thành phố cần có.
Tuy nhiên, không phải
khu đô thị mới nào cũng có thể trở thành một "cực" phát triển như
vậy. Theo các chuyên gia, ngay tại Hà Nội và TP.HCM, không ít dự án chỉ tập
trung xây nhà để bán mà "quên" hạ tầng, bao gồm các tiện ích sống và
kết nối giao thông, không thu hút được các doanh nghiệp, cơ sở kinh doanh để
tạo nên sinh khí cho khu đô thị.
Ở một góc nhìn khác,
TS.KTS. Hoàng Hữu Phê - "cha đẻ" của lý thuyết "cực vị thế"
(status-pole) được nêu trong bách khoa toàn thư về đô thị học của Mỹ - cho rằng
nguyên nhân nhiều dự án bất động sản thất bại, xây xong chỉ để "trồng cỏ,
nuôi bò" còn do chúng được quy hoạch và xây dựng một cách duy ý chí, không
tuân thủ các quy luật phát triển.
Theo vị chuyên gia về
đô thị học và thiết kế cảnh quan, đô thị giống một cơ thể sống có linh hồn hơn
là một tập hợp vô tri của nhà cửa, đường sá, cây cối. Nhiều nhà đầu tư vẫn liên
tục đổ những khối tiền của khổng lồ vào những dự án xây dựng tốn kém, nhưng đôi
khi có thể chỉ tạo ra được những "vị trí" - thứ được xác định bằng
các phép đo đạc, chứ không hình thành nổi "nơi chốn" - thứ được định
vị bằng cảm xúc.
"Chính cảm xúc về
‘nơi chốn’ mới khiến một dự án có sức hấp dẫn với khách hàng, khiến họ mong
muốn được sinh sống tại đây", tác giả của những dự án đắt khách bậc nhất
khẳng định.
Bởi vậy, theo các
chuyên gia, những dự án quy mô lớn sở hữu tiện ích đẳng cấp, hạ tầng kết nối
đồng bộ; đặc biệt có bản sắc độc đáo, tạo được "vị thế" cho cư dân
luôn hút khách. Khi được nhìn nhận như một "cực" phát triển của thành
phố, các đô thị này càng tự gia tăng thêm giá trị và thường được xem như
"đất vàng", thậm chí trở thành tài sản sinh lời tốt cho người sở hữu.
